مزایای استقرار و فعالیت در مناطق آزاد
شرکت‌های دانش‌بنیان با استقرار در مناطق آزاد می‌توانند علاوه بر حمایت‌ها و تسهیلات خاص شرکت‌های دانش‌بنیان، از مزایای قانونی مناطق آزاد نیز بهره‌مند گردند. تاسیس و ثبت شرکت دانش‌بنیان در مناطق آزاد تسهیلات و مزایای بسیاری را در امور صادرات، سرمایه‌گذاری خارجی، گمرک، مالیات و نقل و انتقالات ارزهای خارجی به دنبال دارد. تسهیلات و مزایای یاد شده عبارتند از:

 

• • شرکت‌های ثبت شده در مناطق آزاد مجاز هستند قراردادهای لازم را با اشخاص حقیقیو حقوقی داخلی و خارجی منعقد نمایند و با سرمایه‌گذاران‌ داخلی و خارجی با رعایت اصول قانون اساسی برای انجام طرح‌های عمرانی و تولیدی مشارکت کنند.

• • امور مربوط به اشتغال نيروي انساني و روابط كار و تأمين اجتماعي، قرارداد كار، شرايط كار و مراجع حل اختلاف آنها بر اساس مقررات اشتغال نيروي انساني، بيمه و تأمين اجتماعي در مناطق آزاد تجاري-صنعتي و اصلاحات بعدي آن مي‌باشد.

• • اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه‌ی آزاد به انواع فعالیت‌های اقتصادی اشتغالدارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از ‌تاریخ بهره‌برداری مندرج در مجوز به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم معاف هستند.

• • واردات کالای تولید شده در منطقه آزاد به سایر نقاط کشور، تا حد ارزشافزوده در آن منطقه از پرداخت تمام یا ‌قسمتی از حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف می‌باشند. 

• • ورود کالاهایی که تمام یا بخشی از مواد اولیه آن از داخل کشور تأمین ودر منطقه آزاد تولید می‌شود از تمام یا بخشی (‌متناسباً) از حقوق‌ گمرکی و سود بازرگانی مربوط به مواد اولیه داخلی معاف هستند. 

• • ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی در هر یک از مناطق، آزادمی‌باشد.

• • اختلاف‌ها ودعاوی ناشی از قراردادهای منعقد‌ شده بر حسب توافق‌ها و تعهدهای قراردادی دو طرف، رسیدگی و حل و فصل می‌شود.

تسهیلات ناظر بر ورود کالا به مناطق آزاد

 

• • ورود هر نوع کالا به هریک از مناطق مجاز است. به استثنای کالاهایی که به موجب شرع مقدس اسلام با قوانین کشور ممنوع، یا بر اساس مقررات ویژه ‌منطقه‌ی مربوطه غیر مجاز تلقی می‌گردد. 

• • ترتیب ورود کالا به منطقه‌ی آزاد تابع ضوابط تعیین شده به وسیله سازمان منطقه‌ی آزاد مربوطهاست که با کمترین تشریفات انجام می‌شود. 

• • ماشین‌آلات، مواد اولیه، اجزا و قطعات مورد نیاز تولید، تجهیزات و ابزارآلاتتولیدی، قطعات یدکی ماشین‌آلات تولیدی وسایل نقلیه سرمایه‌ای (‌به ‌استثنای اتومبیل‌ سواری و قایق تفریحی) از پرداخت عوارض بندری و فرودگاهی معاف، ولی مشمول پرداخت هزینه‌های خدماتی می‌باشند. 

• • امکان ورود کالا به منظور نگهداری امانی در انبارهای مستقر در منطقه‌ی آزاد برای مهلت معین.

• • ورود کالا ازخارج از کشور، سایر مناطق آزاد کشور یا از قلمرو گمرکی، برای عرضه در نمایشگاه،‌ صادرات مجدد، بسته‌بندی مجدد، تفکیک، درجه‌بندی، پاک‌کردن، مخلوط کردن و عملیات مشابه به صورت موقت و با پرداخت هزینه‌های خدماتی تحت‌ نظارت سازمان هر منطقه‌ی مربوطه مجاز است. 

توجه) کالاهایی که به منظور تکمیل یا تعمیر از خارج یا از دیگر مناطق آزاد کشور یا از سایر نقاط کشور وارد منطقه آزاد می‌شوند به صورت ورود موقت و بر اساس ‌ضوابط منطقه و یا معافیت از عوارض بندری و فرودگاهی ولی با پرداخت هزینه‌های خدماتی مجاز است. مهلت نگهداری این کالاها به صورت موقت در مناطق ‌حداکثر دو سال است.

 

• • کلیه کالاهایی که از خارج کشور به مقصد مناطق آزاد یا از مناطق آزاد به مقصدکشورهای خارجی از طریق سرزمین اصلی حمل می‌شود تابع مقررات و ‌تشریفات ترانزیتخارجی موضوع فصل هفتم آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی بوده و در نهایت سادگی و یا کمترین تشریفات انجام خواهد شد. 

تسهیلات ناظر بر صدور و خروج کالا از مناطق آزاد

 

• • مبادلات بازرگاني مناطق آزاد با خارج از كشور و يا با ساير مناطق ويژه اقتصادي و مناطق آزاد تجاري–صنعتي مجاز بوده و مستلزم ارایه اظهارنامه گمركي بدون هيچ‌گونه تشريفات ديگر مي‌باشد و امر صادرات در نهایت سادگی و با کمترین تشریفات انجام می‌شود.

• • کالاهای تولید و یا پردازش شده در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به هنگام ورود به سایر نقاط کشور به نسبت مجموع ارزش افزوده و ارزش مواد اولیه و قطعات داخلی به کاررفته در آن، تولید داخلی محسوب و از پرداخت حقوق ورودی معاف است.

توجه) مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای خارجی به کار رفته در تولید، مشروط به پرداخت حقوق ورودی، در حکم مواد اولیه و کالای داخلی محسوب می‌شود. مواد اولیه و قطعات خارجی به کار رفته در کالاهای تولید و یا پردازش شده در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی که در گذشته از سایر مناطق کشور به منطقه‌ی آزاد ارسال شده و در تولید و یا پردازش محصولی که به کشور وارد می‌شود، به کار گرفته شود در حکم مواد اولیه تلقی می شود و از پرداخت حقوق ورودی معاف است.

 

• • خروج کالاهایی که از سایر نقاط کشور، به منظور تعمیر یا تکمیل به صورت موقت بهمنطقه وارد شده و پس از تکمیل یا تعمیر به کشور اعاده می‌شوند، ‌مجاز و تابع تشریفات مقرر در قانون امور گمرکی است و بابت ارزش دستمزد عملیات تعمیر یا تکمیل از حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف بوده ولی ‌قطعات و قسمتها و لوازم تعویض یا اضافه شده که منشأ خارجی داشته باشند مشمول حقوق گمرکی و سود بازرگانی بر اساس مقررات عمومی صادرات و‌ واردات کشور می‌باشند. 

• • خروج موقت کالا از منطقه‌ آزاد به منظور تعمیر یا تکمیل در خارج از کشور یا در سایر نقاطکشور (‌به استثنای کالاهایی که از سایر نقاط کشور به منطقه وارد شده است) با‌ مجوز قبلی سازمان منطقه‌ی آزاد مربوطه مجاز و هنگام بازگشت به منطقه‌ی آزاد از عوارض بندری و فرودگاهی معاف است. 

• • مبادلات کالا بینمناطق آزاد و خارج از کشور و نیز سایر مناطق آزاد از کلیه عوارض به استثنای خدمات شهری و فراهم نمودن تسهیلات مواصلاتی، بهداشت، امور فرهنگی،‌ آموزشی و رفاهی معاف می باشند. 

• • صدورگواهی مبدا برای کالاهایی که از منطقه خارج می‌شوند.

تسهیلات ناظر بر ورود و اقامت اتباع خارجی در مناطق آزاد

 

• • اتباع خارجی برای ورود مستقیم به مناطق آزاد از طریق مبادی ورودی و خروجیمجاز مناطق، نیاز به تحصیل قبلی روادید نخواهند داشت. 

• • اجازه اقامت مذکور به مدت دو هفته صادر می‌شود و طبق تقاضای سازمان منطقه‌ی آزاد مربوطه تاشش ماه قابل تمدید است.

مقررات ناظر بر سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد

‌مطابق ماده 3 ‌مقررات سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری-صنعتی، سرمایه از لحاظ این مقررات عبارت است از: 

‌الف) وجوه ریالی و ارزهای قابل تبدیل در ‌هر منطقه‌ی آزاد.
ب) ماشین‌آلات، تجهیزات، لوازم و ابزارکار. 
ج) حقوق مالکیت صنعتی شامل حق اختراع، دانش فنی، علایم و نام‌های تجاری. 
‌د) وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی و آبی مربوط به موضوع سرمایه‌گذاری. 
ه) تمام یا قسمتی از سود ویژه قابل انتقال که در مناطق آزاد حاصل و به سرمایه اصلی اضافه شده یا در فعالیت مجاز دیگری که مشمول این مقررات باشد به کار‌ گرفته شود. 
توجه) در موارد خاص قبول مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته به تشخیص سازمان مناطق به عنوان بخشی از سرمایه خارجی امکان‌پذیر است.

ورود و ثبت سرمایه در مناطق آزاد به ترتیب زیر صورت می‌گیرد:

الف) سرمایه‌های موضوع بند (‌الف) ماده (3) مقررات سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد به حساب واحد مورد سرمایه‌گذاری نزد بانک‌ها (‌یا مؤسسات اعتباری مجاز) می‌گردد با احتساب‌ معادل ریالی یا ارزی واریز می‌گردد.

ب) سرمایه‌های موضوع بندهای (ب) و (‌د) ماده (3) مقررات سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد، در حدود مندرج در مجوز سرمایه‌گذاری بر اساس ارزش سیف آنها به موجب اسناد و صورت‌حساب‌های مربوط پس از رسیدگی توسط سازمان هر منطقه مجموعاً به یکی از ارزهای قابل تبدیل، در تاریخ ترخیص تعیین و ضمن ثبت ارزش ارزی، معادل ‌ریالی آن به نرخ روز بازار ارز منطقه، از همان تاریخ به عنوان سرمایه سرمایه‌گذار در دفاتر سازمان هر منطقه ثبت می‌شود.

تسهیلات ناظر بر سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد

 

• • کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و مؤسسات اعم از ایرانی و خارجی و سازمان‌هایبین‌المللی می‌توانند مستقلاً و یا با مشارکت ‌سازمان و شرکت‌های تابع آن یا با مشارکت یکدیگر، در مناطق آزاد سرمایه‌گذاری نمایند.

• • سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند به هر نسبتی در فعالیت‌های اقتصادی مشارکت نمایند.

• • امکان اجاره زمین به سرمایه‌گذاران خارجی.

• • تضمین کامل سرمایه‌های خارجی توسط دولت از طریق قانون جلب و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی.

• • سرمایه‌گذار می‌تواند سرمایه‌ای را که به منطقه وارد می‌کند، بیمه نماید.

• • خروج سود ویژه و مبالغ مربوط به اصل و منافع حاصل از فعالیت‌های اقتصادی سرمایه‌های خارجی و سرمایه‌های ارزی ایرانیان و همچنین مبالغ ناشی ‌از فروش، یا واگذاری این گونه سرمایه‌ها، از مناطق آزاد مجاز است.

• • سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام یا سهم‌الشرکه خود را با موافقت سازمانمنطقه به سرمایه‌گذاران دیگر واگذار نمایند. در این صورت انتقال گیرنده از هر‌ نظر جانشین سرمایه‌گذار اول می‌شود. 

• • موارد اختلاف بین سرمایه‌گذار خارجی و طرف ایرانی بر اساس قراردادها وتوافق‌های کتبی حل و فصل می‌گردد. 

نظام ارزی مناطق آزاد

مطابق آیین نامه اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد تجاری‌-صنعتی خرید و فروش کلیه ارزها در مقابل ریال یا سایر ارزها و کلیه معلاملات و نقل و انتقالات ارزی در مناطق توسط اشخاص حقیقی و حقوقی آزاد ‌است. همچنین نقل و انتقال کلیه ارزها از خارج از کشور به مناطق و از مناطق به خارج از کشور توسط اشخاص حقیقی و حقوقی آزاد است.
‌ لازم به ذکر است نقل و انتقال ارز از سایر نقاط کشور توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به مناطق ازاد و بالعکس، تابع قوانین و مقررات ارزی کشور خواهد بود و نرخ خرید و فروش ارزها در مناطق و تبدیل آنها به ریال براساس عرضه و تقاضا در بازار آزاد تعیین می‌شود. 

ضوابط ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی و معنوی در مناطق آزاد

به استناد آئین‌نامه ضوابط ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی و معنوی در مناطق آزاد تجاری-صنعتی، هر شركت يا مؤسسه‏ای كه در منطقه‌ی آزاد ثبت شود و مركز اصلی آن نيز در همان منطقه باشد، ثبت شده در منطقه‌ی آزاد محسوب می‏شود. انواع شرکت‌ها و مؤسسات غیر تجاری مذکور در قانون تجارت و سایر قوانین ایران می‌توانند نزد واحد ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌هاي صنعتی و معنوي هر یک از مناطق آزاد به ثبت برسند مشروط بر آن که موضوع ‌فعالیت آنها قانونی باشد. در هر حال تأسیس و فعالیت شرکت‌ها تحت قانون و قواعد قانون تجارت امکان‌پذیر است. 

ثبت شرکت و مؤسسه در مناطق آزاد با اریه مدارک و اسناد زیر به واحد ثبتی سازمان به عمل می‌آید: 
1- اظهارنامه ثبت. 
2- اساسنامه شرکت. 
3- صورتجلسه مجمع عمومی مؤسسین. 
4- صورتجلسه اولین جلسه هیأت مدیره. 
5- گواهی بانکی از یکی از بانک‌های منطقه‌ی مورد نظر مبنی بر تودیع حداقل 35% سرمایه نقدی. 
6- مجوز فعالیت در منطقه که توسط سازمان صادر شده باشد. 

توجه) پیش از اریه مدارک و مستندات فوق به واحد ثبتی سازمان، لازم است مجوز فعالیت اقتصادی صادره توسط سازمان منطقه‌ی آزاد مربوطه و تائید واحد ثبتی منطقه‌ی آزاد مربوطه درخصوص تعیین نام شخص حقوقی در شرف تاسيس اریه گردد.