مطالعه امکان سنجی (طرح توجیهی)
مطالعه امکان سنجی
یک طرح توجیهی، همان طور که از نامش پیداست، براي توجیه نمودن سرمایه گذار (اعم از بانک، سازمان، شرکت و یا شخص حقیقی) تنظیم می شود.مطالعه امکانسنجی که از آن با عنوان مطالعات فاز صفر نیز یاد می شود به منظور شناسایی توجیه پذیری یا عدم توجیه پذیری پروژه ها انجام می شود. هدف از انجام یک مطالعه امکان سنجی هدف آن تحلیل و توجیه پروژه از نظر امکان سنجی فنی، کارآیی کسب و کار و اقتصادی بودن آن است. انجام مطالعات امکانسنجی یکی از فعالیتهای مهم در فاز آغاز پروژه است. به عبارت دیگر مطالعه امکانسنجی ابزاری است برای اخذ تصمیم درباره انجام یا عدم انجام سرمایه گذاری جهت اجرای یک طرح.
بخش‌ها و ابعاد مطالعه امکانسنجی
مطالعه امکان سنجی
سرفصل های اصلی یک طرح توجیهی
مطالعات بازار
ارزیابی مالی
مطالعات فنی
ارزیابی اقتصادی
طرح توجیهی
مطالعات بازار
مطالعات بازار، بخش اول در انجام مطالعات امکان سنجی یک طرح است که در آن دو سوال مطرح می‌گردد:
- نیاز بازار به محصول یا خدمات مورد نظر، چقدر خواهد بود
- سهم بازار برای محصول یا خدمات طرح مورد نظر، چقدر خواهد بود؟
اطلاعات مورد نیاز:
- روند مصرف گذشته و سطح مصرف فعلی
- وضعیت عرضه و تقاضا در گذشته و حال
- وضعیت واردات و صادرات
- وضعیت رقبا
ارزیابی فنی
مهمترین سوالاتی که در در ارزیابی فنی طرح مطرح می شود عبارتند از :
- آیا مطالعات و تست‌های مقدماتی انجام یا پیش‌بینی شده است؟
- آیا در دسترس بودن مواد خام، انرژی و سایر ورودی‌ها تضمین شده است؟
- آیا ظرفیت و محل اجرای طرح، مناسب انتخاب گردیده است؟
- آیا روش تولید، درست انتخاب شده است؟
- آیا ماشین الات و تجهیزات، مناسب انتخاب شده است؟
- آیا تکنولوژی پیش‌بینی شده مناسب می‌باشد؟
ارزیابی مالی
در ارزیابی مالی طرح توجیهی، موارد ذیل بررسی می‌گردد:
- میزان سرمایه مورد نیاز طرح
- هزینه سرمایه
- نقطه سر به سر
- پیش بینی جریانات نقدی
- ارزش فعلی خالص و نرخ بازده داخلی طرح و...
- وضعیت و عملکرد مالی
ارزیابی اقتصادی
در ارزیابی اقتصادی، موارد ذیل مورد بررسی قرار می‌گیرد:
- تجزیه و تحلیل هزینه و منفعت طرح از دید جامعه
- اثرات طرح روی خودکفایی
- اثرات طرح بر اشتغال
مهارتهای مورد نیاز جهت ارزیابی طرح و انجام مطالعه امکان سنجی
بی طرفی: مطالعه امکان سنجی، پتانسیل موفقیت یک پروژه را ارزیابی می نماید، به همین دلیل بی طرفی، یک فاکتور مهم در اعتباری است که از طرف سرمایه گذاران و موسسات وام دهنده داده می شود. از این رو این کار را می بایست به صورت هدفمند انجام داد و از یک روش بی طرفانه جهت فراهم آوردن اطلاعاتی که تصمیم ها بر مبنای آن گرفته می‌شوند، استفاده نمود.
تجربه : ارزیاب طرح باید فردی باشد تا بتواند به درستی هزینه، زمان و درآمدها را تخمین بزند.
تفاوت امکان سنجی با طرح کسب‌وکار
مفاهیم امکان سنجی و طرح کسب و کار اغلب به اشتباه مشابه یکدیگر در نظر گرفته می‌شوند. امکان سنجی به این سوال می‌پردازد که آیا مقدار سرمایه گذاری دارای توجیه است یا خیر. طرح کسب‌وکار یک برنامه ریزی را ارائه می‌دهد. طرح کسب‌وکار اقدامات مورد نیاز برای انتقال پیشنهاد از ایده به واقعیت را مشخص می‌کند.
مطالعه امکان سنجی چندین گزینه یا روش برای دستیابی به موفقیت تجاری را تشریح و تجزیه و تحلیل می‌کند. این موضوع به محدود کردن دامنه پروژه برای شناسایی بهترین سناریوهای تجاری کمک خواهد کرد. امکان سنجی به محدود کردن دامنه پروژه برای شناسایی و تعریف دو یا سه سناریو یا جایگزین‌های دیگر کمک می‌کند. این در حالی است که طرح کسب‌وکار تنها با یک جایگزین یا سناریو سروکار دارد.
امکان سنجی قبل از طرح تجاری انجام می‌شود اما یک طرح کسب‌وکار زمانی تهیه می‌شود که انجام سرمایه گذاری تجاری توجیه پذیر تشخیص داده شود .اگر یک سرمایه گذاری تجاری توجیه پذیر باشد، معمولاً یک طرح کسب وکار در مرحله بعدی تهیه خواهد شد. این طرح نقشه راه، چگونگی ایجاد و توسعه کسب و کار را ارائه می‌کند. اگر سرمایه گذاری فاقد توجیه تلقی شود، ممکن است تلاش‌هایی برای اصلاح نواقص آن انجام شود و جایگزین‌های دیگر ممکن است بررسی شوند یا کلاً ایده اولیه کنار گذاشته شود.
طرح کسب‌وکار این تحلیل را در سطحی پیچیده‌تر و عمیق‌تر ادامه داده و بر پایه‌ای که طرح توجیهی ایجاد کرده، استوار است. برای مثال، بخش مالی طرح شامل برآورد صورت‌وضعیت‌های مالی و تخمین‌های مالی خواهد بود.
مشاوره رایگان کسب و کارهای دانش بنیان...